در تمامی کشورهای توسعه یافته هدف از انتخاب مصالح ساختمانی مناسب، تامین ایمنی جان و مال انسان‌ها است. این موضوع ایجاب می‌کند که در هر یک از ساختمان‌های تجاری، اداری و مسکونی محصولاتی استفاده شوند که مقاوم در برابر آتش سوزی و شرایط مختلف دیگر هستند. در میان تمامی انواع کابل‌های برق موجود در بازار، کابل‌های ضد حریق یا نسوز کیفیت بالاتری دارند و می‌توانند حداکثر ایمنی را در ساختمان‌ها ایجاد کنند. انتخاب یک کابل نسوز یا کابل ضد حریق، به شما این امکان را می‌دهد تا با خیالی راحت تا چندین سال از این کابل‌ها استفاده کنید و در عین حال نگران مشتعل شدن آتش به واسطه آن‌ها نباشید. در ادامه مقاله قصد داریم شما را با کابل نسوز و یا همان کابل ضد حریق آشنا کنیم.
کابل نسوز یا کابل ضد حریق چیست؟
کابل نسوز یکی از انواع کابل‌های فشار ضعیف بوده که با مواد خاصی ساخته می‌شود و می‌تواند مقاومت بالایی در برابر حرارت داشته باشد. در واقع تعریف کلی کابل‌های نسوز این است که این کابل‌ها می توانند در برابر حرارت مشخص تا زمان خاصی مقاومت خوبی از خود نشان دهند، بدون اینکه دچار اشتعال شوند. برخلاف تصور عمومی مردم و نام کابل نسوز، این کابل‌ها نسوز نیستند؛ بلکه غیر قابل اشتعال می‌باشند.
کابل‌های نسوز از مواد اولیه خاصی ساخته شده‌اند که در برابر حرارت مقاوم هستند. به همین خاطر اگر آتش به نزدیک کابل ضد حریق برسد، این کابل‌ها دچار اشتعال نمی‌شوند و خطرات جانی به انسان‌ها و مالی به قطعات و تجهیزات الکتریکی را به حداقل می‌رسانند. از این رو بیشتر در صنایع حساس از این کابل‌ها استفاده می‌شود. اگر شماهم تمایل دارید تا بدانید که پاورمتر چیست و چه کاربردهایی دارد، به لینک قبل مراجعه نمایید.
مواد تشکیل دهنده کابل نسوز
همان‌طور که اشاره کردیم، کابل‌های نسوز از مواد مقاوم به حرارت ساخته شده‌اند. در گذشته از PVC برای ساخت این کابل‌ها استفاده می‌شد؛ اما عملکرد ضعیف این ماده باعث شد تا کابل ضد حریق پی وی سی دیگر در میان مردم محبوبیت زیادی نداشته باشد. در حال حاضر، کابل‌های نسوز با ماده خاصی به نام سیلیکون رابر ساخته می‌شوند. به همین خاطر می‌توانند به راحتی در برابر حرارت مقاومت خوبی از خود نشان دهند. البته سیلیکون به کار رفته در کابل ضد حریق، فقط یکی از مواد اولیه آن است. این کابل‌ها دارای اجزای دیگری نیز هستند که با مواد هادی و رسانا نیز ساخته می‌شوند.
- بخش رسانای کابل
بخش رسانای کابل، یکی از مهم‌ترین بخش‌های کابل نسوز محسوب می‌شود. این بخش وظیفه انتقال جریان الکتریکی و سیگنال‌های مخابراتی را دارد. همچنین می‌تواند از ورود نویز به جریان جلوگیری کند.
- عایق
بخش عایق کابل، در واقع همان بخشی است که می‌تواند بخش هادی کابل را به نسبت محیط ایزوله کند. لایه عایق در کابل‌های نسوز، در لایه دوم و پس از بخش رسانای کابل قرار می‌گیرد.
- روکش کابل
روکش کابل، برای محافظت از کابل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع روکش خارجی‌ترین لایه از کابل ضد حریق است که می‌تواند به عنوان یک لایه پوششی از وارد شدن آسیب به کابل جلوگیری کند.
پیشنهاد ویژه: می‌توانید با خرید داکت و خرید ترانکینگ سوپیتا به قیمت روز به منظور حفاظت از سیم کشی ساختمان و جلوگیری از خسارات احتمالی اقدام کنید.
انواع کابل‌های نسوز
کابل‌های نسوز را می‌توان از جنبه‌های متفاوتی دسته بندی کرد. جنس و کاربرد هر یک از این کابل‌ها با هم متفاوت است. از نظر کاربرد، می‌توان کابل‌های نسوز را به انواع زیر تقسیم بندی کرد؛
- کابل‌های نسوز قدرت،
- کابل‌های نسوز کنترل،
- کابل‌های نسوز ابزار دقیق،
- کابل‌های نسوز اعلام حریق،
- کابل‌های نسوز فشار قوی.
از نظر جنس و ساختار، کابل‌های نسوز دارای چندین مدل مختلف هستند که در ادامه به 3 نمونه از رایج‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
-
کابل ضد حریق سیلیکونی
کابل‌های نسوز سیلیکونی می‌توانند در محیط‌های با دمای 200 درجه سانتی گراد در مدت طولانی استفاده شوند. همچنین اگر نیاز به استفاده از کابل‌های نسوز سیلیکونی در دمای 250 درجه سانتی گراد باشد، باید این کابل‌ها در مدت زمان کوتاهی در این دما قرار بگیرند.
-
کابل نسوز سیلیکونی روکش دار
این کابل‌ها با روکش فایبرگلاس ساخته شده‌اند و می‌توانند در دماهای بالا نیز مقاومت خوبی از خود نشان بدهند. روکش فایبرگلاس در واقع روکش الیاف شیشه است که مقاومت کابل‌های نسوز را بالاتر می‌برد. به طوری‌که این کابل‌ها می‌توانند تا دمای 750 درجه سانتی گراد را نیز تحمل کنند.
-
کابل ضد حریق شیلد دار
برای صنایع حساس به میدان‌های الکترومغناطیسی، باید از کابل‌های نسوز شیلددار استفاده کرد. این کابل‌ها به دلیل داشتن چند لایه عایق، به خوبی می‌توانند در برابر شرایط الکترومغناطیسی مقاومت خوبی نشان دهند و از تداخلات الکتریکی و مکانیکی نیز جلوگیری کنند. شیلدهایی که برای این کابل‌ها استفاده می‌شوند، مانند قفس فارادی عمل می‌کنند. این کابل‌ها می‌توانند برای انتقال سیگنال‌های آنالوگ و دیجیتال استفاده شوند.
کاربرد کابل‌های ضد حریق
پیشنهاد مطالعه: چسب برزنتی چیست؟ کاربرد انواع چسب داکت را بشناسید
کابل‌های ضد حریق می‌توانند در هر یک از صنایع و ساختمان‌هایی که احتمال آتش سوزی در آن‌ها وجود دارد، مورد استفاده قرار گیرند. در واقع هیچ محدودیتی برای استفاده از کابل ضد حریق در ساختمان‌های مختلف و صنایع متنوع وجود ندارد. با این حال توصیه می‌شود که صنایع زیر حتما از این کابل‌ها استفاده کنند؛
- صنایع غذایی که نیاز به کابل‌های ضد باکتریال دارند،
- صنایع پزشکی و دندانپزشکی کشور،
- صنایع مربوط به خودروسازی،
- صنایع فولادسازی،
- صنایع کشتی سازی،
- صنایع مربوط به هوا و فضا و ساخت هواپیما و موشک،
- صنایع ساخت مترو و قطار،
- کارخانه‌های واگن سازی،
- تولید کنندگان لوازم خانگی،
- استفاده از کابل نسوز برای ساخت لوازم خانگی مختلف از جمله ماکروفر، اجاق گاز، جارو برقی و… ،
- قابل استفاده در شرکت‌های اطفاء حریق،
- مجتمع‌های تجاری بزرگ و پاساژها،
- هتل‌ها برای حفظ ایمنی،
- در مراکز آموزشی و درمانی مانند بیمارستان‌ها و مدارس،
- نیروگاه‌ها و پروژه‌های مربوط به آن‌ها.
مزایا و معایب استفاده از کابل ضد حریق
استفاده از کابل نسوز در صنایع مختلف، می‌تواند مزایای بسیار زیادی را به همراه داشته باشد. مهم‌ترین مزیت این کابل‌ها تولید دود کم در حین آتش سوزی است. به همین خاطر اگر آتش به این کابل‌ها برسد، آن‌ها مواد سمی مضر برای سیستم تنفسی را تولید نمی‌کنند. به همین خاطر آن‌ها را بهترین کابل برای استفاده در محیط‌های حساس می‌شناسند. از جمله مزایای کابل‌های نسوز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛
- مقاومت بسیار عالی در برابر جریان الکتریکی ناشی از ولتاژ بالا،
- مقاومت در برابر رطوبت هوا،
- مقاومت بالا در برابر دماهای زیاد و قابل استفاده در دمای منفی 60 تا 250 درجه سانتی‌گراد،
- عدم تولید گاز و مواد سمی در اثر آتش سوزی،
- مقاومت بالا در برابر اشعه‌های فروسرخ، گاما و فرابنفش،
- قابل استفاده در محیط‌های اسیدی و بازی،
- دارای وزن سبک نسبت به سایر کابل‌های برق،
- دارای خاصیت ضد باکتریایی و ضدقارچی برای استفاده در صنایع غذایی و پزشکی.
با وجود مزایای استفاده از کابل ضد حریق، این کابل‌ها دارای معایبی نیز هستند. به طور مثال، آن‌ها در برابر سایش و خراش مقاومت بالایی ندارند. همچنین برای نصب و اتصال آن‌ها نیز باید از تجهیزات خاصی استفاده کنید. قیمت بالای این کابل‌ها و غیر قابل بازیافت بودن آن‌ها نیز از جمله معایب این کابل‌های ضد حریق شناخته می‌شوند.